آيين نامه رفتار حرفه ای مديران مالی
فارغ التحصيلان رشته مديريت مالی از يک سو با منافع عمومي کشور و از سوي ديگر با منافع جامعه حرفه ای خود در ارتباط است. اگر چه همسويي منافع آنها در بلندمدت با منافع عمومي جامعه مفروض است، اما بروز تضادهايي در اين زمينه گاه اجتنابناپذير به نظر ميرسد. به بيان ديگر اهداف آنها، متضمن توجه توامان به منافع عمومي و جامعه حرفهاي و بر طرف کردن تضاد منافع احتمالي است. تضاد منافع پيشگفته، همراه با لزوم تبيين روابط فارغ التحصيلان با محيط حرفهاي و اجتماعي، ضرورت تدوين ضوابطي در اين زمينهها را ايجاب ميکند. امروزه اخلاق و رفتار حرفهاي از آنچنان اهميتي برخوردار شده که حتي شرکتهاي بزرگ تجاري نيز در قبال مسئوليتهاي اجتماعي، خود را پايبند نوعي اخلاق حرفهاي ميدانند و آن را در قالب آيين رفتار حرفهاي يا منشور اخلاقي، به عنوان راهنماي عملي مديران و کارکنان خود مطرح و منتشر ميکنند. افزون بر اين، ضوابط رفتاري و اخلاقي به عنوان بخشي از حقوق ذينفعان در معرض ديد و توجه آنان قرار ميگيرد.
انتظار ميرود پايبندي فارغ التحصيلان رشته مديريت مالی به آيين رفتار حرفهاي و رعايت آن، شناسايي حرفه مديريت مالی و جلب اعتماد بيش از بيش نظام اقتصادي کشور را در پي داشته باشد.
اهداف
رفتار حرفهاي از زيربناهاي اساسي تشکلهاي حرفهاي، و اساساً يکي از ويژگيهاي هر تشکل حرفهاي، برخورداري از آيين رفتار حرفهاي مناسب است. تشکلهاي حرفهاي خود انتظام در تدوين آيين رفتار حرفهاي پيشگام هستند و مشارکت عمومي اعضا در تدوين، پايبندي قلبي ايشان و رعايت آيين رفتار حرفهاي را در پي دارد. رعايت آيين رفتار حرفهاي با ايجاد تعادل، حمايت و حفظ منافع تمامي ذينفعان، اعتماد جامعه استفادهکنندگان از خدمات مديريت مالی را در پي خواهد داشت. آيين رفتار حرفهاي همچنين :
تعريفي از رفتار قابل قبول و چارچوب مسئوليتهاي حرفهاي فارغ التحصيلان را ارائه مي کند.
استانداردهاي اجراي کار را ارتقا مي بخشد.
الگويي مناسب را براي ارزيابي عملکرد فارغ التحصيلان ارائه ميکند.
به معرفي هويت و شخصيت حرفهاي فارغ التحصيلان کمک ميکند.
اهداف حرفه مديران مالی
از ديدگاه آيين رفتار حرفهاي، اهداف حرفه مديريت مالی عبارت از دستيابي به بهترين اصول و ضوابط حرفهاي، اجراي عمليات در بالاترين سطح ممکن، بر اساس اصول و ضوابط مذکور و به طور کلي تأمين منافع عمومي است. تحقق اين اهداف مستلزم تأمين موارد زير است :
اعتبار : سهامداران محيطهای کسب و کار و ساير اشخاص ذينفع به اطلاعات و سيستمهاي اطلاعاتي قابل اتکا و معتبر نياز دارند.
حرفهاي بودن : افراد حرفهاي در زمينه مديريت مالی حرفهاي بايد به سادگي توسط سهامداران ، سرمايه گذاران و ساير اشخاص ذينفع، قابل تشخيص و شناسايي باشند.
کيفيت خدمات : اطمينان از اينکه کليه خدمات ارائه شده توسط مديران مالی با بالاترين کيفيت ممکن انجام ميشود.
اطمينان : استفادهکنندگان از خدمات مديران مالی بايد مطمئن شوند چارچوبي براي رفتار حرفهاي وجود دارد که ناظر بر ارائه آن خدمات است.
درستکاري و بيطرفي
1. فارغ التحصيلان بايد در روابط شخصي و حرفهاي درستکاري را سرلوحه کار خود قرار دهند و به آن پايبند باشند. امانتداري، صداقت، صراحت، انصاف و پرهيز از هر گونه تضاد منافع واقعي و ظاهري لازمه درستکاري است.
2. فارغ التحصيلان بايد آنچنان تدابير کنترلي اتخاذ نمايند که کارکنان زير دست آنان نيز پايبند به اصل درستکاري باشند.
3. فارغ التحصيلان پس از خاتمه همکاري با شرکتها نبايد زمينه را براي سوء استفاده رقبا يا ديگر اشخاص از منابع آن واحد فراهم آورند.
تعهد حرفهاي
1. فارغ التحصيلان بايد کار حرفهاي خود را با مسئوليت پذيري، مراقبت حرفهاي، شايستگي، پشتکار و باور قلبي انجام دهند.
2. فارغ التحصيلان بايد در چارچوب وظايف و اختيارات خود از استقرار سيستمهاي مناسب کنترل داخلي واحدي که در آن شاغل هستند، اطمينان حاصل کنند. اطلاعات مالي و غير مالي بايد به روشي نگهداري شود که به وضوح بيان کننده ماهيت واقعي رويدادهاي تجاري باشد.
3. فارغ التحصيلان بايد کار حرفهاي خود را به گونهاي انجام دهند که نتايج آن منجر به ارائه نادرست حقايق با اهميت نشود و يا تأثير جانبدارانهاي بر قضاوت مستقل اشخاص نگذارد.
4. علاقه به کار حرفهاي و انجام به موقع آن بخش عمدهاي از مسئوليت پذيري است، از اين رو بر اين موارد تأکيد ميشود.
5. فارغ التحصيلان در صورت قطع همکاري خود با واحد تجاری بايد کليه اطلاعات را در اختيار مسئول بعدي قرار دهند.
6. فارغ التحصيلان علاوه بر رعايت مفاد آيين رفتار حرفهاي، در صورت مشاهده هرگونه موارد شناسايي شده يا مشکوک به تخطي از مفاد آن توسط ديگر همکاران، بايد موضوع را به مراجع ذی صلاح گزارش کنند.
رازداري
1. فارغ التحصيلان بايد اطلاعات مربوط به کارفرما را محرمانه تلقي کنند و از افشاي آن خودداري نمايند.
2. از نظر اين آييننامه، اطلاعاتي محرمانه تلقي ميشود که معمولاً در اختيار عموم قرار نميگيرد و افشاي آن ممکن است در تضاد با منافع واحد تجاری باشد.
3. اطلاعات محرمانه، اطلاعات مربوط به اشخاصي را هم که با واحد تجاری ارتباط کاري دارند در بر ميگيرد و شامل مشتريان، فروشندگان کالا و خدمات و کارکنان ميشود.
4. اطلاعات ممکن است در جريان ارائه خدمات حرفهاي به دست آيد و يا مستقيماً توسط واحد تجاری در اختيار قرار داده شود. اين اطلاعات نبايد براي منافع شخصي و يا منافع اشخاص ثالث استفاده شود. به هر حال، در افشا يا استفاده از هرگونه اطلاعات بايد منافع واحد تجاری در نظر گرفته شود و اين موارد در تضاد با آن قرار نگيرد.
5. رازداري تنها به معناي افشانکردن اطلاعات محرمانه نيست، بلکه انجام اقدامات منطقي براي حفظ اطلاعات در دسترس محرمانه را هم شامل ميشود. حفظ اطلاعات بايد به گونهاي باشد که اشخاص ذيربط، تنها متناسب با اختيارات و وظايف خود به اين اطلاعات دسترسي داشته باشند.
6. فارغ التحصيلان بايد از رعايت اصل رازداري توسط همکاران تحت نظر خود اطمينان داشته باشند و مسئوليت حفاظت از اطلاعات گردآوري شده را بپذيرند.
7. ارائه اطلاعات و مدارک محرمانه تنها با مجوز صريح و کتبي واحد تجاری يا در اجراي دستور مقامات صلاحيتدار قضايي يا به موجب الزامات قانوني و حرفهاي مجاز خواهد بود.
8. موارد بالا پس از قطع همکاري با واحد تجاری نيز لازمالاجرا خواهد بود.
صلاحيت و مراقبت حرفهاي
1. مفهوم صلاحيت حرفهاي در برگيرنده دو جنبه اساسي کسب و حفظ صلاحيت حرفهاي است.
2. کسب صلاحيت حرفهاي يعني برخورداري از تحصيلات عالي مرتبط، تجربيات مفيد و آشنايي با روشهاي اجرايي روز آمد جهت انجام کار حرفهاي.
3. حفظ صلاحيت حرفهاي يعني آگاهي مستمر از تغيير و تحولات حرفه و درک پديدههاي تازه و پيشرفتهاي فني، حرفهاي و تجاري مرتبط با آن، شامل نظرات جديد در مورد استانداردهاي حرفه ای، قوانين و مقررات تجاري. مطالعه مستمر و گذراندن دورههاي آموزشي مربوط، موجب حفظ و ارتقاي دانش فني و حرفهاي ميشود. علاوه بر آن تداوم فعاليت در اداره امور مالی واحدهاي تجاري و يا ارائه خدمات حرفهاي مشابه ميتواند تجربيات لازم جهت حفظ صلاحيت حرفهاي را فراهم نمايد.
4. فارغ التحصيلان بايد دانش و مهارت حرفهاي خود را در زمينه تحولات و روشهاي جديد فني و حرفهاي و قوانين و مقررات حاکم بر فعاليتهاي واحد تجاری به آنچنان سطحي ارتقا دهند تا واحد تجاری اطمينان يابند از خدمات حرفهاي کارآمدي برخوردار ميشوند.
رفتار حرفهاي
1. فارغ التحصيلان بايد هنگام پذيرش کار کليه جوانب آن را از نظر تخصص مورد نياز، حجم عمليات، امکانات اجرايي شامل نيروي انساني، نرمافزار و سختافزارهاي مورد نياز و تواناييهاي بالفعل و بالقوه خود در نظر بگيرند. اين امر، حصول نتيجه درباره توافقهاي مالي و انتظارات طرفين را تسهيل ميکند.
2. فارغ التحصيلان نبايد در ارتباط با واحد تجاری و ساير افراد ذينفع :
انتظارات دور از واقع و گمراهکننده ايجاد نمايند.
به داشتن توانايي اعمال نفوذ بر ادارات و سازمانها دولتی ، تظاهر کنند.
درباره دارا بودن تخصص در زمينهاي خاص از دانش مديريت مالی يا مهارتهاي مشابه، ادعاهاي غير موجه نمايند.
3. فارغ التحصيلان بايد از انجام هرگونه کار همزمان، از جمله مشاورههاي مديريت، بدون رضايت واحد تجاری، خودداري نمايند، مگر آنکه محدوديتي از اين بابت در مقررات استخدامي واحد تجاری وجود نداشته باشد و به کيفيت کار ايشان نيز لطمهاي وارد نشود.
4. رفتار و مناسبات فارغ التحصيلان بايد به گونهاي تنظيم شود که مسائل و اختلاف نظرها تا حد امکان در داخل واحدهاي تحت نظر حل و فصل شود و در رابطه با ساير واحدها مصلحت کل مجموعه در نظر گرفته شود.
5. فارغ التحصيلان بايد نحوه اجراي کارهاي مرتبط را به گونهاي برنامهريزي نمايند که هر فرد مجاز در صورت لزوم بتواند حتي بدون حضور ايشان به سهولت به اطلاعات مورد نياز دسترسي داشته باشد و قادر به انجام وظايف محوله باشد.
6. فارغ التحصيلان بايد از برقراري هر گونه مناسبات مالي و تجاري با طرفهاي واحدي که در آن اشتغال دارند، پرهيز نمايند.
7. فارغ التحصيلان نبايد به خود اجازه دهند که :
قوانين و مقررات و اصول و ضوابط حرفهاي را نقض کنند.
اقدامات ايشان موجب تضييع حقوق اشخاص حقيقي و حقوقي شود.
نام ايشان در اسناد و مدارکي که واقعيتها را به نحو عمدهاي نادرست ارائه ميکند، درج و يا به نوعي مرتبط شود.
به اشخاصي که به هر عنوان در ارتباط با واحد تجاری هستند، اطلاعات خلاف واقع ارائه دهند.
8. فارغ التحصيلان ، به ويژه هنگامي که نسبت به همکاران خود از اختيارات بيشتر يا سمت بالاتري برخوردارند بايد ضمن اعلام مراقبتهاي حرفهاي به گونهاي رفتار کنند که هر يک از همکاران ايشان بتوانند درباره موضوعات و اطلاعات مربوط به قسمت خود، رأساً قضاوت و تصميمگيري کنند و مسئولان بالاتر، تنها به حل و فصل اختلاف نظرهاي احتمالي بپردازند.
9. در صورتي که چگونگي خاتمه کار در قرارداد پيشبيني نشده باشد، اعضاي انجمن هنگام ترک کار بايد رضايت واحد تجاری را جلب نمايند. اين امر مستلزم اطلاع قبلي موضوع است و با توجه به ماهيت خدمات حرفهاي مدت زمان لازم براي ادامه همکاري تا سه ماه خواهد بود. در مواردي که واحد تجاری زماني بيشتر از سه ماه را مد نظر داشته باشد، توصيه ميشود، فارغ التحصيلان به تعهدات حرفهاي خود پايبند باشند.
مديريت و کنترل بر منابع
1. فارغ التحصيلان بايد در حفظ و نگهداري سرمايه واحد تجاری به گونهاي مؤثر مشارکت نمايند.
2. فارغ التحصيلان بايد تلاش خود را در بکارگيري کارآمد و اثربخش تمام سرمايه و منابع تجاري به کار برند.
3. فارغ التحصيلان بايد در زمينه تأمين و جذب منابع ، ضمن رعايت کامل قوانين و مقررات مربوط، نياز واقعي واحد تجاری و توان باز پرداخت آن، شامل اصل و فرع را در نظر بگيرند.
گزارشگري
1. فارغ التحصيلان بايد در تهيه گزارشات، اعم از درون و برون سازماني، قوانين و مقررات حاکم بر فعاليتهاي واحد تجاری را رعايت نمايند.
2. فارغ التحصيلان بايد در تهيه گزارشها، استانداردهاي حرفه ای و گزارشگري مربوط را رعايت کنند. فارغ التحصيلان به ويژه نبايد در گزارشها ، اطلاعيهها و ساير اطلاعاتي که حاوي اشکالات زير است دخالت نمايند :
گزارشات حاوي مطالب نادرست و گمراه کننده با اهميت.
گزارشاتی که در تهيه آنها دقت لازم به کار نرفته باشد.
گزارشاتي که به دليل حذف اطلاعات لازم يا درج اطلاعات غيرشفاف ، گمراهکننده و ابهام برانگيز است.
3. فارغ التحصيلان در تهيه گزارشها بايد نيازهاي کليه ذينفعان را در نظر بگيرند و اطلاعات مربوط و قابل اتکا را به گونهاي کامل، قابل مقايسه و قابل فهم ارائه کنند.
4. فارغ التحصيلان بايد نسخهاي از گزارشهاي تنظيمي را امضا نمايند. اين امضا به منزله پايبندي به قوانين و مقررات و استانداردهاي حرفه ای و گزارشگري مربوط، يکنواختي در ارائه اطلاعات و درست، کامل و مفيد بودن آنها است.
رعايت قوانين و مقررات
1. فارغ التحصيلان در چارچوب حدود اختيارات و وظايف خود بايد کليه قوانين و مقررات حاکم بر فعاليتهاي واحد تجاری از جمله قوانين تجارت را حسب مورد رعايت کنند.
2. فارغ التحصيلان در برخورد با مواردي که آن را خلاف قوانين و مقررات تشخيص ميدهند بايد مراتب را به صورت کتبي به مافوق خود گزارش دهند. اين امر رافع مسئوليتهاي مصرحه در قوانين و مقررات نخواهد بود.
3. فارغ التحصيلان بايد با استقرار ساز و کار مناسب، از رعايت کليه قوانين و مقررات توسط همکاران تحت نظر اطمينان يابند.